Búskaparskógrækt í Vestur-Húnavatnssýslu

Friðrik og Henrike lengst til hægri segja frá skógrækt sinni þar sem þau hafa notast við kjötmjöl í stað tilbúins áburðar með góðum árangri. Á myndinni má sjá Björn Barkarson, sérfræðing í ráðuneytinu, Elínu Líndal sem situr í sveitarstjórn Húnaþings vestra, Sigrúnu Magnúsdóttur ráðherra, Guðnýju Helgu Björnsdóttur, varaformann Bændasamtaka Íslands, Guðnýju Hrund Karlsdóttur, sveitarstjóra Húnaþings vestra og einnig glittir í Sigríði Júlíu Brynleifsdóttur og Unni Valborgu Hilmarsdóttur, oddvita Húnaþings vestra. Lengst til vinstri snýr Johan Holst baki við myndavélinni.

Átaksverkefni til að bæta búsetuskilyrði og fjölga tækifærum fyrir bændur

Sigrún Magnúsdóttir, umhverfis- og auð­lindaráðherra, hefur falið Skóg­rækt­inni umsjón með eins árs átaksverkefni um skógrækt í Húnaþingi vestra til að bæta skilyrði til búskapar og búsetu í dreifbýli. Verkefninu er ætlað að fjölga tækifærum fyrir bændur, auka skógarþekju og brúa bil milli skógræktar og hefðbundins landbúnaðar.

Verkefninu var formlega hleypt af stokk­unum í gær við athöfn sem haldin var á Melstað. Þar handsalaði ráðherra verk­efnið við Sigríði Júlíu Brynleifsdóttur, sviðstjóra skógarauðlindasviðs Skóg­ræktarinnar, og afhenti henni ráðherrabréf stílað á skógræktarstjóra. Viðstaddir voru fulltrúar bænda úr hérað­inu, sveitarstjórnarfólks, skógræktarfólks og fleiri.

Áður en haldið var að Melstað heimsótti ráðherra ásamt fylgdarliði sínu skógarbændurna Friðrik Jóhannsson og Henrike Wappler sem stunda myndarlega skógækt á Brekkulæk í Miðfirði með fram lífrænni sauðfjárrækt. Þau hafa náð mjög góðum árangri með skógrækt sína í héraði sem gjarnan hefur verið álitið lítt til skógræktar fallið. Til áburðar hafa þau notað kjötmjöl í stað tilbúins áburðar og því má segja að trén séu lífrænt ræktuð líka. Árangurinn er mjög góður. Sérstaklega þrífst lerki vel á Brekkulæk, er beint og fallegt, innan um eru fallegir asparreitir en einnig lifir sitkagreni vel á völdum stöðum og lofar góðu þegar það fer að ná sér á strik.

Sextán lögbýli eru með skógræktar­samning við Skógræktina í Húnaþingi vestra sem má telja nokkuð lítið miðað við stærð svæðisins. Ekki er einhlít skýring á því en með verkefninu sem hleypt var af stokkunum í gær á meðal annars að leita eftir viðhorfi bænda til núverandi stuðningskerfis í skógrækt og hvort því megi breyta svo það verði fýsi­legra fyrir bændur. Meiningin er að kanna hvort ekki megi skipuleggja skógrækt með bændum með það helst að leiðarljósi að hún styðji við hefð­bundnar búgreinar. Til þess eru margar leiðir færar. Skógur getur skýlt lambfé á vorin, bætt skilyrði til hvers kyns ræktunar, stýrt snjóalögum, búið til gjöful beitilönd, grætt upp mela og rofsvæði og þannig mætti áfram telja. Með sveigjanlegum skógræktarsamningum mætti beita skóg- og skjólbeltarækt með þeim hætti að hún styddi við sauðfjár- og kúabúskap og styrkti þar með búsetuskilyrði í héraði.

Við athöfnina á Melstað sagði Sigrún Magnúsdóttir ráðherra meðal annars:

„Verkefnið verður unnið þannig að Skóg­ræktin leitar eftir áliti bænda á því hvort breyta þurfi núverandi stuðningskerfi í skógrækt svo að þeir sjái sér aukinn hag í þátttöku. Bændum býðst ráðgjöf sér­fræðinga Skógræktarinnar sér að kostnaðarlausu þar sem farið verður yfir þá kosti sem eru í boði varðandi ofan­greinda flokka skógræktar og hvernig þeir geta stutt við annan landbúnað og bætt skilyrði til búsetu. Þetta er þróunar­verkefni og verða veittir til þeirra tíma­bundið auknir fjármunir, alls sjö milljónir á árinu 2017.“

Skógræktin hefur nú formlega tekið við keflinu. Umsjónarmenn verkefnisins fyrir hönd stofnunarinnar verða skógfræðingarnir Sæmundur Þorvaldsson sem hefur víðtæka reynslu af skipulagningu skjól- og hagaskóga með bændum á Vestfjörðum, og Johan Holst, svæðisstjóri Skógræktarinnar í Húnavatnssýslum. Tengiliður ráðuneytisins við verkefnið er Björn Helgi Barkarson, sérfræðingur á skrifstofu landgæða.

• Ráðherrabréf um verkefnið

Johan Holst skógfræðingur skoðar sitkagrenitré sem orðið hefur fyrir skakkaföllum
en lifir þó og gæti átt eftir að spjara sig vel. Þorvaldur Böðvarsson, skógarbóndi
og formaður Skógræktarfélags Vestur-Húnvetninga, fylgist með ásamt Þórunni
Sæmundsdóttur, ritara ráðherra, og Sigrúnu Magnúsdóttur ráðherra.

Þau Friðrik og Henrike eru þegar farin að nytja skóginn sinn þótt ungur sé
með því að tína og þurrka lerkisveppi sem þau buðu gestunum að smakka á.

Texti og myndir: Pétur Halldórsson