Kísilver skapa tækifæri í nytjaskógrækt

Fréttablaðið ræðir við Þorberg Hjalta Jónsson skógfræðing

Arðskógrækt er til umfjöllunar í Fréttablaðinu þriðjudaginn 17. febrúar og rætt er við Þorberg Hjalta Jónsson, skógfræðing á Rannsóknarstöð skógræktar, Mógilsá.

Vitnað er í grein Þorbergs í nýlega útkomnu Riti Mógilsár sem hefur að geyma efni frá Fagráðstefnu skógræktar sem haldin var á Selfossi í mars í fyrra. Þar fjallaði Þorbergur Hjalti um þá möguleika sem byggju í nytjaskógrækt fyrir fjárfesta sem vildu binda fé sitt til langs tíma í arðbærum verkefnum.

Frétt blaðsins er á þessa leið:

„Það er lítið sem ekkert um fjárfestingu sem þessa, en ég hef hitt að máli áhugasama menn og við höfum farið yfir þetta. Enginn hefur hrint þessu í framkvæmd sem ég veit um,“ segir Þorbergur Hjalti Jónsson, vistfræðingur og skógarhagfræðingur hjá Skógrækt ríkisins, sem skrifar grein í Rit Mógilsár – Rannsóknarstöðvar skógræktar um arðskógrækt sem fjárfestingarkost fyrir stórfjárfesta, til dæmis lífeyrissjóði.

Þorbergur leggur í grein sinni út frá þingsályktunartillögu um eflingu skógræktar sem lögð var fram á Alþingi í árslok 2013, en þar segir í greinargerð að nauðsynlegt sé „að kanna og laða að fjárfestingar m.a. sjóða, einstaklinga og félaga fyrir eigin reikning í arðsamri skógrækt á Íslandi, en slík fjárfesting er vel þekkt erlendis.“

Spurður hvort fjárfesting í skógi sé raunhæf leið á Íslandi til ávöxtunar svarar Þorbergur að skógrækt hafi gengið miklum mun betur en menn áætluðu og vöxtur í íslenskum skógi sé svipaður og á svipuðum breiddargráðum í Skandinavíu. Sú tegund sem um ræðir er alaskaösp sem skilar afurðum eftir um 20 ár, og það sé vel innan þeirra tímamarka sem fjárfestar gefa sér.  

Þorbergur Hjalti Jónsson skógfræðingur.

„Frá þessari tegund kemur fullkomlega nægilegt magn afurða til að standa undir ræktunarkostnaði,“ segir Þorbergur og bætir við að markaðurinn fyrir afurðirnar sé nákvæmlega ekkert vandamál. Járnblendiverksmiðjan á Grundartanga taki allt sem til fellur af grisjunarviði, sem notaður er sem kolefnisgjafi í framleiðslu fyrirtækisins. 

„Það er því mikil eftirspurn. Kísiliðnaðurinn sem hillir undir að verði byggður upp hér breytir síðan myndinni og innflutningur mun stóraukast verði þetta magn ekki ræktað hér,“ segir Þorbergur en fjórir til fimm skipsfarmar af viði eru fluttir inn af Elkem Ísland.  

Þorbergur segir að kísilver noti miklu meira af timbri en járnblendiverksmiðja, og ekki óvarlegt að áætla að 60 til 70 jafnstór skip komi hingað á ári í timburflutningum ef fer sem horfir. „Og þarna liggur samkeppnistækifærið fyrir íslenska framleiðslu; flutningskostnaðurinn. Það er mjög dýrt að flytja timbur, eða rúmlega 40% af verðinu upp úr skipi,“ segir Þorbergur.

 Raunávöxtun allt að 5% á 15 til 30 árum

• Lögum samkvæmt ber lífeyrissjóðum að ávaxta fé sitt með minnst 3,5% ársávöxtun.
• Ávöxtunarkrafa til raunhæfrar skógarfjárfestingar á Íslandi gæti verið á bilinu 3,5-4,8%. – Iðnviðarskógrækt með alaskaösp og ræktun jólatrjáa getur sennilega skilað 3,5-5% raunávöxtun á 15-30 árum.
• Skógrækt getur verið freistandi kostur til að dreifa áhættu í eignasafni. Helsti kostur hennar sem fjárfestingar er að afkoma í skógrækt fylgir lítið sveiflum á markaði með hlutabréf og skuldabréf. Það dregur því verulega úr áhættu í eignasafni að hafa hluta fjárfestingar í vel reknum arðskógi.

• Rit Mógilsár 31/2014