Göngubrú á Markarfljót eykur aðgengi og öryggi

Brúin á eftir að falla vel inn í umhverfið þótt löng sé. Hér sést hvernig brúin mun líta út þegar horft verður úr norðaustri.

Óvíst hvenær framkvæmdir geta hafist

Ný göngubrú yfir Markarfljót við Húsadal verður 158 metra löng og brúargólfið klætt með íslensku greni úr skógum Skógræktar ríkisins. Brúin gerir eitt af vinsælustu ferðamannasvæðum landsins aðgengilegra en einnig öruggara því brúin verður flóttaleið ef rýma þarf svæðið með litlum fyrirvara vegna vatnavaxta eða annarra náttúruhamfara.

Að þessu verkefni standa samtökin Vinir Þórsmerkur sem stofnuð voru árið 2011 til þess að mynda samstöðu um ýmis fram­fara­mál í Þórsmörk og nágranna­svæð­um. Stofnendur voru fyrirtæki í ferðaþjónustu sem hafa starfsemi á þessum slóðum ásamt  Ferðafélagi Íslands, Ferðafélaginu Útivist, Farfuglum og Kynnisferðum auk Rangárþings eystra og Skógræktar ríkisins. Hlutverk samtakanna er ekki síst að vinna að náttúruvernd og viðhaldi svæðisins.

Ný aðkoma og flóttaleið

Markmiðið með smíði göngubrúar yfir Markarfljót við Húsadal er að auka öryggi og aðgengi að einum af vinsælustu ferðamannastöðum á landinu. Með aðkomu frá Emstruleið (F261) verður til ný aðkoma að Þórsmörk sem gerir fleirum kleift að njóta útivistar í Þórsmörk. Með göngubrú yfir Markarfljót við Húsadal verður til örugg og fljótleg rýmingar- og flóttaleið ef miklir vatnavextir verða í öðrum ám á svæðinu.

Með göngubrúnni opnast einnig nýjar gönguleiðir fyrir lengri og skemmri ferðir um þetta fjölbreytta landsvæði með tengingu við Tindfjallasvæðið sem og inn með Markarfljótsgljúfrum að vestanverðu. Með því móti dreifist vaxandi ferðamennska betur.

Í maí 2011 var samþykkt á Alþingi þings­ályktun þar sem ríkisstjórninni var falið að undirbúa smíði göngubrúar yfir Markarfljót við Húsadal. Vegagerðin fékk í kjölfarið framlag á fjárlögum árið 2013 til að hefja undirbúning. Haldin var samkeppni um hönnun brúarinnar sumarið 2014. Dómnefnd skipuð fulltrúum Vina Þórsmerkur, Vegagerðarinnar, arkitekt og landslagsarkitekt valdi tillögu EFLU verkfræðistofu og Studio Granda arkitekta sem þá bestu. Samið var við höfundana um að þeir hönnuðu brúna áfram til útboðs og lauk gerð útboðsgagna nú í nýliðnum marsmánuði.

Íslenskt greni í brúargólfinu

Göngubrúin er 158 m löng hengibrú í einu hafi með 2,5 m breiðu brúargólfi sem situr ofan á burðarköplunum og fylgir hæðarlegu þeirra í samfelldum lágboga. Brúargólfið er úr íslensku timbri, greni frá Skógrækt ríkisins. Undir­stöður kapla eru úr járnbentri steinsteypu ásamt 18-22 m löngum spenntum bergakkerum sem grautuð eru niður í móbergsklöpp.

Til að sannreyna hegðun svo léttrar hengibrúar í vindi voru gerðar vindgangaprófanir á þversniði brúarinnar hjá Force Technology í Danmörku og sá Krabbenhøft+Ingólfsson verkfræðistofa í Kaupmannahöfn um ráðgjöf vegna þeirra prófana. Nokkrar breytingar voru gerðar á þversniði brúarinnar í kjölfarið til að auka stöðugleika þversniðsins í vindi.

Rúmur þriðjungur fjármagnsins í höfn

Framkvæmdin nýtur styrkja úr Framkvæmdasjóði ferðamannastaða, frá Ferðamálastofu og Skógrækt ríkisins gegn­um Vini Þórsmerkur. Jafnframt voru veittar 45 milljónir kr. til verkefnisins með framlagi Alþingis til Vegagerðar­innar á fjárlögum 2013. Fjárveitingar sem tryggðar hafa verið til verkefnisins eru alls 84 milljónir kr.

Heildarkostnaður við undirbúning og smíði brúarinnar er áætlaður um 220 milljónir kr. og er þá ekki gert ráð fyrir kostnaði vegna vegabóta inn að brúarstæðinu. Framkvæmdir hafa því enn ekki verið fjármagnaðar að fullu og þar með er ekki ljóst hvenær smíði brúarinnar hefst.

• EFLA verkfræðistofa
• Studio Granda
• Force Technology
• Krabbenhøft+Ingólfsson
  

Texti: Pétur Halldórsson
Heimild: Vegagerðin
Tölvugerðar myndir: Studio Granda arkitektar og EFLA verkfræðistofa.