Kjötmjölið hjálpaði birkinu af stað

Birkið bregst vel við næringunni sem kjötmjölið færir því. Næringaráhrif kjötmjöls endast í nokkur ár eins og reynslan af Hekluskógasvæðinu sýnir. Það kemur því fyllilega í stað dreifingar á tilbúnum áburði. Ljósmynd: Valgerður Erlingsdóttir

Það er gömul saga og ný að forsendan fyrir gróðurframvindu er sú að gróðurinn hafi aðgang að næringu eða að komið sé í gang þeim náttúrlegu ferlum sem sjá gróðrinum fyrir næringu. Kjötmjöl er eitt af því sem gagnast hefur vel við að koma lífi í líflaust land, auk tilbúins áburðar. Á Heiðarbrekku í Rangárþingi ytra er skemmtilegt dæmi um ógróið land sem nú er að breytast í birkiskóg með markvissum aðgerðum.

Meðfylgjandi myndir sýna birki sem plantað var á Heiðarbrekku ytra nú í vor. Valgerður Erlingsdóttir, skógræktarráðgjafi í suðuramti Skógræktarinnar, sendi þessar myndir til birtingar á skogur.is. 

Landið sem plantað var nánast ógróið fyrir þremur árum. Þá var borið kjötmjöl á svæðið í því skyni að bæta vaxtarskilyrði og efla þar með vöxt gróðurs. Vorið 2019 var landið farið að gróa talsvert og var þá plantað í það birki. Ánægjulegt er að sjá hvernig birkið hefur dafnað í sumar. Reynslan af notkun kjötmjöls á Hekluskógasvæðinu hefur sýnt að áburðaráhrif mjölsins endast nokkur ár og ætla má að kjötmjölið komi af stað örveru- og sveppalífi sem gerir ýmis næringarefni aðgengileg og stuðlar að sjálfbæru og heilbrigðu jarðvegslífi. Í nýskógrækt þar sem vistkerfið fer í gang með þeim hætti þarf ekki ítrekaða áburðargjöf til þess að skógurinn vaxi áfram og dafni. 

Kjötmjöli var reyndar aðeins dreift fyrsta árið, 2016, en þar sem hraunið var erfitt yfirferðar og dreifarar gátu ekki dreift mjölinu mjög langt frá sér var notast við hefðbundinn tilbúinn áburð síðustu þrjú sumur.

Upp á síðkastið hafa verið í gangi ýmsar tilraunir með notkun ólíkra lífrænna úrgangsefna til uppgræðslu og skógræktar. Auk notkunar kjötmjöls á Hekluskógasvæðinu og víðar má nefna árangursríkar tilraunir með moltu til skóggræðslu á Hólasandi og notkun seyru til uppgræðslu á Hrunamannaafrétti sem einnig hafa gefið mjög góða raun. Miklar vonir eru nú bundnar við framsækið verkefni Mývetninga sem safna nú svartvatni frá hótelgestum og íbúum í Mývatnssveit sem verður nýtt til uppgræðslu á Hólasandi auk seyru úr rotþróm.

Það er til fyrirmyndar hjá skógarbændum á Heiðarbrekku í Rangárþingi ytra að reyna kjötmjölið til að koma trjágróðri í gróðurlaust land og gaman að sjá hversu skjótur árangurinn er. Landgræðslan styrkir aðgerðirnar á Heiðarbrekku með framlögum úr Landbótasjóði Landgræðslunnar.

Texti: Pétur Halldórsson