Metþátttaka á Fagráðstefnu

Þröstur Eysteinsson skógræktarstjóri flytur ávarp við upphaf Fagráðstefnu skógræktar í Hörpu. Einnig ávarpaði Björt Ólafsdóttir, umhverfis- og auðlindaráðherra, ráðstefnuna.

Efla þarf fræðslu um skógrækt og blanda blóði við önnur fög

Fagráðstefnu skógræktar lauk í dag í Hörpu í Reykjavík. Aldrei hafa fleiri setið ráðstefnuna en skráðir þátttakendur voru hartnær 150 talsins. Rauður þráður í ráðstefnunni var að efla þyrfti fræðslu um skógrækt, vekja áhuga ungs fólks á skógfræði og öðru skógartengdu námi og blanda blóði við aðrar fræði- og faggreinar.

Jonas Rönnberg, prófessor við sænska landbúnaðarháskólann SLU, gaf tóninn í þessum efnum í innangsfyrirlestri sínum í gær. Hann ræddi meðal annars um þann vanda sem norrænu þjóðirnar væru í, áhugi ungs fólks á skógarnámi hefði minnkað og ráðast þyrfti í markvisst starf við að laða að nýja nemendur svo atvinnugreinin fengi blómstrað áfram. Jonas talaði um að koma þyrfti fræðslu og upplýsingum um skóga og skógrækt á framfæri við almenning á skýran og aðgengilegan hátt.

Miðlun skógvísinda og aukið samtal og samtvinnun óskyldra fræðigreina eru þættir sem Jonas Rönnberg prófessor vill að lögð verði aukin áhersla á.

Segja má að það sem fram var fært á ráðstefnunni eigi meira og minna erindi við almenning, hvort sem átt er við skógræktarrannsóknir í fortíð, nútíð eða framtíð. Sérfræðingar Rannsóknastöðvar skógræktar Mógilsá áttu sviðið fyrri dag ráðstefnunnar og þar kom fram að verið sé að blása í seglin í trjákynbótum og þróun úrvalsefnis til skógræktar, frærækt og stiklingarækt. Þar er unnið mikilvægt starf við vöktun og ræktun trjásjúkdóma og skaðvalda. Þar er mikið í húfi að hindra sem mest er mögulegt að nýir sjúkdómar eða óværa berist til landsins.

Á vegum Mógilsár eru skógar landsins líka teknir út og upplýsingum um kolefnisbindingu í skógunum skilað til Loftslagssamnings Sameinuðu þjóðanna. Í því starfi og öllu starfi að skipulagi, ræktun og viðhaldi nýrra skóga er líka mikilvægt að huga vel að landupplýsingum og nýta nýjustu tækni í landupplýsingakerfum og kortagerð. Rætt var um þetta á Fagráðstefnu og líka um skóga og lífhagkerfið. Allt þar til mannkyn tók að hagnýta sér olíu og kol var við lýði svokallað náttúruhagkerfi, svo tók olíuhagkerfið við og nú hillir undir endalok þess. Þá tekur lífhagkerfið við sem byggist á náttúrlegri hringrás þeirra efna sem við mennirnir nýtum til framfæris og athafna. Skógar fá því aukið hlutvekr og til að skógarnir geti gegnt því hlutverki þarf góða þekkingu og góða umhirðu. Íslendingar geta m.a. nýtt sér gjöfula tegund eins og alaskaösp til að framleiða lífmassa fyrir lífhagkerfið og svo virðist sem það sé hagfræðilega fýsilegt, þótt enn sé eftir að sannfæra marga um það. Allt þetta tíunduðu sérfræðingar Mógilsár á lifandi hátt.

Ólafur Eggertsson, sérfræðingur á Mógilsá, útskýrði ýmsa þætti lífhagkerfisins sem tekur við af olíuhagkerfinu. Lífmassi úr skógum er ein helsta undirstaða lífhagkerfisins.

Í dag, á seinni degi ráðstefnunnar ræddi Árni Bragason landgræðslustjóri um skóg­rækt til landgræðslu og þá miklu möguleika sem felast í nýtingu víðáttumikilla svæða Landgræðslu ríkisins til skógræktar. Mikla athygli vakti erindi Bjarna Diðriks Sigurðs­sonar, prótessors við Landbúnaðarháskóla Íslands, sem spurði hvort Holuhraunsgosið hefði haft áhrif á skóga, jarðveg eða vatn. Svo var ekki, sem betur fer, enda var vinda­far hagstætt meðan á gosinu stóð og eftir fylgdi kalt sumar á Norður- og Austur­landi sem varð til þess að þau brennisteins­efni sem bárust í náttúruna ollu ekki tjóni á gróðurlendi heldur eyddust og hurfu hægt og rólega.

Ekki vakti síður athygli erindi Brynhildar Bjarnadóttur, dósents við Háskólann á Akureyri, sem ræddi um endurskins­hæfni eða albedo ólíkra gróðurlenda. Rannsóknir hennar á þessum efnum sýna að það er hagstætt fyrir loftslagið að rækta skóga á Íslandi út frá þessu sjónarmiði og til dæmis minnkar hlýnun vegna sólar við það að rækta upp sandana svörtu sem nóg er af á Íslandi.

Liður í dagskrá Fagráðstefnu var ferð að Mógilsá þar sem rannsóknastöðin var skoðuð og svipast um í skóginum í kring. Hér ræða saman Jón Geir Pétursson, skrifstofustjóri umhverfis- og auðlindaráðuneytisins, og Sæmundur Þorvaldsson, verkefnisstjóri hjá Skógræktinni.

Sigurkarl Stefánsson, skógarbóndi á Skóg­arströnd, fjallaði líka um rannsókn sína á notkun skógarmoldar á nýskógrækt sem bendir til þess að það auki lifun og vöxt að láta mold úr eldri skógi með gróðursettum trjáplöntum í rýru landi. Valdimar Reynisson skógarvörður ræddi um vindfall í skógum og ráð gegn því og þeir Björgvin Eggerts­son og Ólafur Oddsson um skógarfræðslu. Að lokinni veggspjaldakynningu velti Pétur Halldórsson kynningarstjóri fyrir sér miðlun þekkingar og þau mál voru rædd í umræð­um í lok ráðstefnunnar ásamt fleiru.

Edda Sigurdís Oddsdóttir, forstöðumaður rannsóknasviðs Skógræktarinnar, sleit Fagráðstefnu skógræktar 2017 um kl. 16 og tilkynnti að næst yrði Fagráð­stefna skógræktar haldin á „Stór-Vaglasvæðinu“. Ráðstefnan verður í Hofi á Akureyri snemma í aprílmánuði 2018 og þema hennar frægarðar og endurnýjunarefni.

Fagráðstefna Skógræktar verður haldin í Hofi á Akureyri í aprílmánuði 2018.
Þema ráðstefnunnar verða frægarðar og endurnýjunarefni. Á Vöglum í Fnjóskadal
er önnur tveggja miðstöðva endurnýjunarefnis hjá Skógræktinni og þar er
lerkiblendingurinn Hrymur ræktaður undir stjórn Valgerðar Jónsdóttur sem hér sést
við myndarlegan 'Hrym' í skóginum á Mógilsá

Texti og myndir: Pétur Halldórsson