Skógarplöntuframleiðendur vilja betri rekstrargrundvöll

Skógarplöntur í rótargæðaprófun. Mynd: Pétur Halldórsson

Skógræktin efnir til reglulegra upplýsingafunda með framleiðendum

Skógræktin efndi nýverið til upplýsinga­fundar með skógarplöntuframleiðendum þar sem farið var yfir ýmislegt sem þurft hefur að samræma í landshlutunum við nytjaskógrækt á lögbýlum eftir að stofnanir sameinuðust í Skógræktina. Skógarplöntu­framleiðendur gagnrýna að útboð séu aðeins gerð til þriggja ára í senn. Þeir vilja lengri samninga og einfaldari útboð til að treysta rekstrargrundvöll sinn.

Fundurinn var haldinn í Gömlu-Gróðrar­stöðinni á Akureyri og þar fór Sigríður Júlía Brynleifsdóttir, sviðstjóri skógarauðlinda­sviðs Skógærktarinnar, yfir skipurit Skóg­ræktarinnar. Í kjölfar sameiningar eldri stofnana í Skógræktina hefur þurft að samræma vinnuferla gömlu  landshlutaverkefnanna fimm enda nauðsynlegt að sama þjónusta sé veitt skógar­bænd­um um land allt. Skógræktin vill einnig hafa reglulegt og gott samtal við skógarplöntuframleiðendur, ekki síst um gæða­mál og gæðaprófanir.

Á fundinum var farið yfir fyrirkomulag gæðaeftirlits og gæðaprófana aðerðir við úttektir á skógarplöntum og fleira. Fjall­að var um framboð og framleiðslu á fræi og stiklingum hjá Skógræktinni sem ætlað er að tryggja að framleið­end­ur hafi á hverjum tíma aðgang að nægilega miklum og góðum efnivið til framleiðslu sinnar. Stofnað hefur verið teymi um fjölgunarefni innan Skógræktarinnar sem einmitt er ætlað að tryggja að nægjanlegt erfðaefni sé til af hinum helstu skógartrjáategundum og þá helst það efni sem talið er hentugast hverju sinni. 

Áhyggjur af fækkun framleiðenda

Fundurinn var haldinn með fulltrúum þeirra skógarplöntuframleiðenda sem Skógræktin er með samninga við um skógarplöntu­framleiðslu. Þetta eru fyrirtækin Álmur á Syðri-Reykjum í Biskupstungum, Barri í Fellum, Kvistar í Reykholti Biskupstungum og Sólskógar á Akureyri. Niðurskurður á framlögum til skógræktar í landinu eftir hrun hefur orðið til þess að þær stöðvar sem enn eru með starfsemi hafa þurft að sækja á önnur mið í auknum mæli til að halda rekstri sínum gangandi. Á fundinum gafst framleiðendum tækifæri til að ræða um samstarfið við Skógræktina og koma á framfæri væntingum sínum og málefnum sem á þeim brenna. Fram komu áhyggjur af því hversu fáir framleiðendur væru orðnir í landinu.

Framleiðendur gagnrýna að samningar um útboð á skógarplöntum séu einungis auglýst til þriggja ára í senn. Þetta geri fyrirtækjunum erfitt fyrir að skipuleggja starf sitt til lengri tíma, sérstaklega ef ráðast þarf í fjárfestingar til að auka framleiðslu. Sömuleiðis sé óhagræði að því að framleiða margar ólíkar og mismunandi stórar einingar trjáplantna. Til að auka hagkvæmni ræktunarinnar sé nauðsynlegt að einfalda útboð og setja markið á færri og stærri framleiðslu­einingar af hverri trjátegund. Sömuleiðis þurfi að haga útboðum með þeim hætti að framleiðendur geti sem best valið úr þeim það sem hentar aðstæðum þeirra hverju sinni. Sú samræming sem nú eigi sér stað innan Skógræktarinnar sé mjög til bóta en vert sé að samræma einnig atriði eins og plöntustærðir og plöntugerðir við aðra kaupendur trjá­plantna svo sem skógræktarfélögin, Landgræðsluskóga og fleiri.

Tryggja þarf rekstraröryggið

Allir framleiðendurnir geta aukið framleiðslu sína nokkuð frá því sem nú er en mismikið þó. Ef stórauka á skógrækt í landinu eins og stjórnvöld hafa margsinnis ýjað að er nauðsynlegt að tryggja framleiðendum rekstraröryggi til nægi­lega langs tíma svo byggja megi upp í greininni og efla starfsemina. Framleiðendur eru brenndir af því bakslagi sem kom í skógrækt á Íslandi eftir efnahagshrunið 2008. Því er þörf á framtíðarstefnu í skógrækt og langtímaáætlun sem treysta megi á.

Skógrækt treystir byggð í dreifbýli um allt land og afleidd starfsemi af ýmsum toga styrkist um leið. Stöðvarnar sem framleiða skógarplöntur eru allar utan höfuðborgarsvæðisins og efld starfsemi þeirra styrkir því viðkomandi byggðir.

Ákveðið hefur verið að Skógræktin haldi framvegis árlega upplýsingafundi með skógarplöntuframleiðendum. Næsti fundur verður haldinn í febrúar 2018.

Texti og myndir: Pétur Halldórsson